Beyin kanaması kafatası içinde, beyin dokusu, beyinboşlukları ve beyin yüzeyinde olan kanamalardır. Çok ciddi sakatlıklara veölüme sebep olabilir. Yılda yaklaşık 1 milyon insan beyin kanamasıgeçirmektedir.

Beyin kanamasına en sık hipertansiyon, beynin doğuştandamar bozuklukları, Anevrizma ve arteriovenöz malformasyon (AVM-damarların birçeşit yapısal bozukluğu), beyin tümörleri, kan sulandırıcı maddeler, kafatravmaları, gençlerde amfetamin ve kokain kullanımı sebep olur.

Subaraknoid Kanama

Özellikle beyin damarlarında anevrizma kanamaları butipte kanamalar olup, genellikle bir kalp hastalığı nedeniyle kan sulandırıcıilaçlar kullanması gereken, nispeten yaşlı kişilerde görülür. Oldukça şiddetlive ani başlangıçlı, genel olarak hastalar tarafından “hayatımda yaşadığım enşiddetlisi” olarak tanımlanan bir baş ağrısı en önemli belirtisidir. 

Subdural Kanama

Özellikle kafa travmaları nedeniyle meydana gelensubdural kanamalar, beynin zarları arasında adeta asılı şekilde bulunan “köprütoplardamarlar”ın yırtılması veya kopmasıyla oluşur. Bu damarlardaki basınçnispeten düşük olduğu için belirtileri olaydan iki dakika ila iki haftaarasında dahi ortaya çıkabilmektedir.

Epidural Kanama

Bu tür kanamalar tipik olarak temporal kemik adıverilen, kafatasının yanlarını oluşturan kemiklerin kırıkları nedeniyle, hemenbu kemiğin altında seyreden bir atardamarın yırtılması nedeniyle oluşur. Enbelirgin özelliği bilinç kaybını takiben, hastanın bilincinin bir dönem açılmasıve sonra tekrar kaybolmasıdır. Bu döneme lucid interval, yani “aydınlık dönem”adı verilir.

Nedenleri

Beyin kanaması riskini artıran hastalıklar ve diğeryaygın nedenler şunlardır:

YüksekTansiyon

Beyin kanamasının en sık nedeni olan kronik yüksektansiyon, damar duvarlarını zayıflatarak kanamalara neden olabilir.

Anevrizma

Damarın zayıf bir bölgesinin kanbasıncı sebebiyle şişerek bir baloncuk oluşturmasıdır. Kimi anevrizmalar, henüzpatlamadan, komşuluklarındaki hassas bölgeler nedeniyle göz kapağında düşüklük,görme kusurları gibi belirtilere neden olabilmektedir. Anevrizmalar patladığındaise beyin kanaması meydana gelir.

KafaTravmaları

Özellikle trafik kazaları ve yüksekten düşme ilekafaya alınan darbeler sonrasında görülür.

KanDamarı Anomalileri (Arteriyovenöz Malformasyonlar -AVM’ler)

Beynin içindeki ve çevresindeki kan damarlarındakidoğumsal olarak gelişen kimi zayıflıklar ve yanlış bağlantıları ifade eder,kanamaya neden olabilir.

Amiloid Anjiyopati

Bazen yaşlanma ve yüksek tansiyon ile ortaya çıkan kandamarı duvarlarının anormalisidir. Büyük bir kanamadan önce çok küçük, farkedilmez kanamalara neden olabilir.

Kanama Bozuklukları

Hemofili gibi kimi pıhtılaşma bozuklukları beyindemeydana gelebilecek mikro kanamaların kendi kendine durmasına engel olarak dahabüyük kanamalara neden olabilirler.

BeyinTümörleri

Beyinde meydana gelen tümörler de beyin kanamasına yolaçabilir.

Belirtiler

Beyin kanamasının belirtileri her kişide farklıolabilir. Belirtiler kanamanın beyindeki yerine, şiddetine ve etkilenen dokumiktarına bağlıdırlar. Semptomlar aniden veya zamanla gelişebilir. Aşamalıolarak kötüleşebilir veya aniden ortaya çıkabilirler.

• Hafif bilinç bulanıklığı, sersemlikhalinden koma haline değişen bilinç bozukluğu hali
• Şiddetli baş ağrısı
• Bulantı
• Kusma
• Baş dönmesi
• Epilepsi nöbeti atağı
• Kanamanın etkilediği beyin bölgesinebağlı olarak beyin fonksiyonlarında bozukluklar

Beyin kanamasını her zaman önceden anlamak mümkündeğildir. Beynin kanamadan etkilenen bölgesine göre konuşmada bozukluk, kol vebacakta kasılmalar, bilinç kaybı, sağ ya da sol tarafta uyuşma veya kuvvetkaybı ya da felç olabilir.

Tanı Yöntemleri

Beyin kanamasında en kıymetli inceleme beyin tomografisi olarakdeğerlendirilir. Kanamayı en iyi ve hızlı biçimde tomografi gösterir.Tomografiler, muayene esnasında tespit edilen belirti ve bulguların birkanamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığını ayırt etmenin yanı sıra, eğer kanamavarsa, bunun çeşidine de karar vermekte kullanılabilmektedir. Ayrıcatomografilerden sonra bilgisayarlı anjiyografi, MR, MR anjiyografi gibitetkikler sayesinde altta yatan sebep öğrenilebilir. 

Tedavi Yöntemleri

Beyin kanaması acil müdahale gerektiren bir durumdur.Ölüm riskinin fazla olması, inme gibi durumlara yol açabilmesi ve beyninetkilendiği bölgeye göre, konuşma, hareket, görme kayıplarına yol açabildiğiiçin belirtilere dikkat edip acil servise başvurmak gereklidir.

Kanamaların özelliklerine, çeşidine, boyutuna vehastanın durumuna göre tedavi seçenekleri çeşitlenmektedir.

Kimi hastalarda gözlem altında takip daha uygunken,kimi hastalarda anjiografik yöntemlerle tedaviler ön plana çıkmakta, bazıhastalarda ise cerrahi tedaviler kullanılabilmektedir.

Bunların yanı sıra beyin ödemini gidermeye yönelikilaçlar ve epilepsi engelleyici ilaçlar da tedavide kullanılabilmektedir.

İyileşmeSüreci

Beyin kanamasının büyüklüğüne bağlı olarak ve yaptığıhasar soncu, konuşma bozuklukları, solunum bozuklukları, kuvvetsizlik ve komaolabileceği gibi küçük kanamalarda hiçbir hasar bırakmadan da iyileşme görülebilir.

Özellikle kanama sonrasında hasar görülen hastalarıniyileşme sürecinde desteğe ihtiyacı vardır, beynin zarar gördüğü bölgeye göreçeşitli işlevlerde kalıcı bir takım engellere de yol açabilir. Bu gibidurumlarda fizik tedavi ve rehabilitasyon süreci büyük önem taşımakla beraberhastaya verilecek sosyal destek de tedavinin bir parçası olarak düşünülmelidir.

BeyinKanaması Sonrası

Tansiyonunuzu kontrol altında tutun: Daha önce beyinkanaması geçiren kişinin ne tür bir beyin kanaması geçirdiği önemlidir.Hipertansiyona bağlı bir kanama ise bundan sonraki yaşamında tansiyonilaçlarını düzenli alması, sık kontrolde olması ve tansiyonu kontrol altınaalması gerekir.

KafaTravmalarından Korunmak Önemlidir

Araç içi seyahatlerde mutlaka emniyet kemeri kullanın,motorsiklet ve bisiklet sürerken kask kullanmayı ihmal etmeyin.

Sigara içmeyin: Sigara kullanımı hem kan basıncınıarttırması hem de damar yapısına verdiği zararlardan ötürü beyin kanamalarıiçin önemli bir risk faktörüdür. Bunun yanı sıra aşırı alkol kullanımı dabenzeri etkilere sahiptir ve beyin kanamaları için risk oluşturur.